Uncategorized
Σεμιν. Αιγυπτιολογίας: Περίληψη στ΄ εισήγησης (9-12-2015), Dr. Günther Hölbl
Dr. Günther Hölbl
Ύστερα από τη διακοπή κατά τους λεγόμενους «Σκοτεινούς Χρόνους», τον 10ο αι. π.Χ., τα Αegyptiaka πέρασαν στον ελλαδικό χώρο (Λευκαντί, Φορτέτσα) χάρη στην ανανέωση των σχέσεων μεταξύ του Αιγαίου και της Μέσης Ανατολής. Περί το 800 π.Χ. αντικείμενα αιγυπτιακού τύπου απαντώνται πιο συχνά (Ο τάφος της Ίσιδας στην Ελευσίνα, Ελεύθερνα, Κομμός), αλλά μόνο κατά την Ύστερη Γεωμετρική Περίοδο ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια πραγματική παρουσία τέτοιων εισαγωγών (Ερέτρια/Εύβοια, Campania/Μεγάλη Ελλάδα).
Τα Αegyptiaka αποτελούνται κυρίως από σκαραβαίους, μικρά γλυπτά από φαγεντιανή με τη μορφή αιγυπτιακών θεοτήτων και συμβόλων όπως επίσης και αγγεία από φαγεντιανή. Εκτός από τις αιγυπτιακές εισαγωγές, Aσιατικές και Αιγαιακές απομιμήσεις πληρούσαν τις απαιτήσεις, ειδικά οι Αιγαιακές του 7ου αι. π.Χ. (Ρόδος, Μίλητος, Περαχώρα κλπ.). Τα αρχαιολογικά συνευρήματα (αφιερωματικοί αποθέτες, τάφοι) μας διδάσκουν ότι το μαγικό γεγονός αυτών των μικρών Αιγυπτιακών αφορούσε κυρίως την γυναικεία γονιμότητα και την προστασία των νεαρών παιδιών. Επιπλέον έχουμε να κάνουμε με Αιγυπτιακά χάλκινα, και πάνω απ’όλα με πολυάριθμα κομμάτια της 25ης και 26ης δυναστείας που βρέθηκαν στο Ηραίον της Σάμου.
Από τα Αιγυπτιακά φαγεντιανά προήλθαν τα φαγεντιανά της Αρχαϊκής Ελλάδας καθώς και ένα είδος Ανατολίζουσας Ελληνικής τέχνης (τέλος 8ου ως τον 6ο αι. π.Χ.). Στο πρώτο μισό του 6ου αι. π.Χ. συναντούμε προϊόντα του εργοστασίου φαγεντιανής της Ναύκρατης (στο δυτικό Δέλτα του Νείλου) σε ολόκληρη την Μεσόγειο.
Ειδικοί σκοποί αυτής της έρευνας θα μπορούσαν να είναι οι ακόλουθοι:
1) να καταλογογραφούν τα ευρήματα όσο πιο καθαρά και συστηματικά γίνεται,
2) να προσδιορισθούν οι ομάδες παραγωγής και πιθανώς τα εργαστήρια,
3) πάνω απ’όλα να γίνει κατανοητή η σχετικότητα της λαϊκής Αιγυπτιακής μαγείας (μέρος της Αιγυπτιακής λαϊκής θρησκείας) που έγινε αποδεκτή στον ελληνικό κόσμο της Εποχής του Σιδήρου σε ορισμένες θέσεις με υπερπόντιες σχέσεις. Επιπροσθέτως, θα είναι αναγκαίο να επεξεργασθούν οι διαφορές των πολύπλευρων Αιγυπτιακών πολιτιστικών αξιών με τον φοινικικό και καρχηδονιακό πολιτισμό.
After the interruption during the so-called Dark Ages, by the 10th cent. BC, Aegyptiaca arrived again into the Greek area (Lefkandi, Fortetsa) thanks to the renewed Aegean-Near Eastern contacts. Around 800 BC Egyptian type objects became more common (Isis grave at Eleusis, Eleutherna, Kommos), but it was only during the Late Geometric Period that we are faced with a wholesale presence of such imports (Eretria/Euboea; Campania/Great Greece).
The Aegyptiaca are mainly scarabs, faience figurines in the shape of Egyptian divinities and symbols as well as faience vases. Besides Egyptian imports also Asiatic and Aegean imitations met the requirements, the Aegean ones especially in the 7th cent. BC (Rhodes, Miletus, Perachora etc.). The archaeological contexts (votive deposits, graves) teach us that the magical effect of those small Aegyptiaca concerned primarily female fertility and the protection of the young child. Moreover we have to do with Egyptian bronzes, above all with the numerous pieces of the 25th and 26th dynasty found in the Samian Heraion.
From the Egyptian faiences arose the Archaic Greek faiences as a Greek Orientalising genre of art (end of 8th to 6th cent. BC). In the first half of the 6th cent. we encounter the products of the faience factory located at Naukratis (Western Nile Delta) throughout the whole Mediterranean.
Special aims of our research should be the following items: 1) to register the findings as clearly and comprehensively as possible; 2) to define production groups and eventually workshops; 3) above all to understand the relevance of the popular Egyptian magic (a part of the Egyptian popular religion) accepted in the Greek world of the Iron Age on certain places with good overseas relations. Furthermore it will be necessary to work out the differences to the manifold Egyptian cultural values of the Phoenician and Punic cultures.
